چرتکه وسیلهای قدیمی است که برای انجام محاسبات به کار میرود. از آن میتوان برای انجام چهار عمل اصلی ریاضی استفاده کرد و حتی میتوان آن را برای محاسبه ریشه دوم و سوم اعداد نیز به کار برد. حدود ۲۳۰۰ الی ۲۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح اولین چرتکه توسط سومریها مورد استفاده قرار گرفتهاست .
بر اساس باور قدیمی دانشمندان بابلی، مانند “Carruccio” چرتکه برای عملیات جمع و تفریق و محاسبات پیچیده مورد استفاده قرار می گرفتهاست.
در طول امپراطوری هخامنشی ، در حدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، ایرانیان اولین بار شروع به استفاده از چرتکه کردهاند. در امپراطوری اشکانیان و ساسانیان، پژوهشگران متمرکز بر تبادل دانش و اختراعات با کشورهای دیگر از جمله هند، چین و امپراتوری روم، اقدام نمودند .
این وسیله در کشور چین باستان از سالهای دور مورد استفاده قرار میگرفته اما بعضی ها معتقدند که این وسیله توسط بابلی ها در ۳۰۰ سال پیش از میلاد ابداع گردیده است.
چرتکه ای که در چین باستان مورد استفاده قرار میگرفته، از سیستم ۲-۵ استفاده کرده است. یعنی دو مهره در عرشه فوقانی آن و پنج مهره در پایین محور قرار گرفته است که با حرکت آنها می توانستند محاسبات ریاضی را انجام دهند. بعدها در سال ۱۹۳۰ این وسیله به کشور ژاپن و کره معرفی گردید که ژاپنی ها با ابداع و اصلاح چرتکه چینی ، چرتکه ای با سیستم ۴-۱ ابداع کردند که به نام “soroban” شناخته شد که از ۴ مهره در پایین محور و ۱ مهره در بالای محور استفاده می شد .
برنامه حساب ذهنی یک برنامه منحصر به فرد برای رشد فراگیران است که از 84 سال پیش تاکنون در اقصی نقاط دنیا از جمله: کانادا، استرالیا، انگلستان، ترکیه، سوریه، لبنان، بحرین، مالزی، اندونزی، هند، امارات، قطر، کویت، عربستان سعودی، مصر، نیوزلند، سریلانکا، ، کنیا، اردن، فیجی، یمن، نیجریه، عمان، سودان و …. شروع و هماکنون نیز در حال اجرا میباشد.
ما در شرکت مبتکران آریا پارس مدل آموزشی خود را با توجه به نظام آموزشی حاکم بر کتاب های درسی کودکان و بر اساس چرتکه soroban طرح ریزی کرده ایم .